Đánh Giá Và Xử Lý Tại Nhà Đối Với Dấu Hiệu Sự Sống Bất Thường
生命徵象異常之居家評估及處理（越南文）
By 居家護理 | June, 2022
Các dấu hiệu sự sống nghĩa là "nhiệt độ cơ thể, mạch đập, hô hấp và huyết áp", có thể phản ánh tình trạng sinh lý của người bệnh. Khi sinh lý cơ thể của người bệnh phát sinh bất thường hoặc có dấu hiệu mắc bệnh, thì các dấu hiệu sự sống sẽ có những thay đổi bất thường. Do đó, các dấu hiệu sự sống có thể được dùng làm chỉ tiêu đánh giá tình trạng sức khỏe của người bệnh, và là cơ sở để phán đoán, điều trị và chăm sóc tại nhà. Người chăm sóc cần phải hiểu rõ những thay đổi đó, để có những nhận định và xử lý phù hợp.
Đầu tiên, đánh giá trạng thái ý thức của người bệnh
Trước hết bạn có thể gọi người bệnh, để xem họ có phản ứng hay không, ví dụ: “Ông / bà tên là gì?”, “Ông / bà có nghe thấy tôi nói không?”, và xác nhận những tình hình sau.
- Tỉnh: Có tỉnh táo hay không.
- Thanh: Có phản ứng với kích thích của âm thanh, có thể trả lời không?
- Đau: Chỉ có phản ứng với những kích thích (bấu véo) gây đau nhức?
- Không: Không có bất kỳ phản ứng gì.
Memantau perubahan tanda-tanda vital
| Giá trị bình thường |
Xử lý bất thường |
| Nhiệt độ cơ thể |
Nhiệt độ ở hậu môn:36-37.9℃
Nhiệt độ ở tai:36-37.9℃
Nhiệt độ ở trán:35.5-37.4℃
Nhiệt độ ở nách:35.5-37.4℃
|
- Nhiệt độ ở hậu môn≧38℃, nhiệt độ ở tai≧38℃, nhiệt độ ở trán≧37,5℃, nhiệt độ ở nách≧37,5℃, tức là bị sốt.
- Sốt kèm theo các triệu chứng: Tim đập nhanh, ra nhiều mồ hôi, mệt mỏi, ít nước tiểu và nước tiểu màu sẫm mùi nồng, nhức đầu, chán ăn v.v…
- Bệnh tật và tình trạng có thể gây ảnh hưởng đến nhiệt độ cơ thể: Nhiễm trùng, viêm, say nắng v.v… có thể khiến nhiệt độ cơ thể cao hơn bình thường; đói bụng, mất nước, ngất lịm, đường huyết thấp hoặc tiếp xúc ngoài không khí lạnh v.v… có thể khiến nhiệt độ cơ thể thấp hơn bình thường.
- Xử lý sốt:
- Bỏ bớt chăn đệm và bổ sung thêm nước, điều chỉnh nhiệt độ trong phòng.
- Lau chùi cơ thể bằng nước ấm và sử dụng gối chườm mát.
- Nhiệt độ cơ thể hạ rồi lại cao hoặc tiếp tục cao lên, thì phải đưa đến Bệnh viện xử lý.
|
| Mạch đập |
Người lớn:60-100 lần/phút |
- Cần giám sát kiểm tra nhịp mạch trước khi sử dụng thuốc điều trị bệnh tim mạch, nếu nhịp mạch <60 lần/phút, thì phải đánh giá điều chỉnh dùng thuốc.
- Tình hình có thể ảnh hưởng đến mạch đập: Chức năng tuyết giáp bất thường, ngất lịm, đau nhức, tâm trạng, bệnh tim, viêm, nhiễm trùng v.v…, có thể tăng nhanh hoặc giảm chậm nhịp mạch.
- Nhịp tim quá nhanh hay quá chậm có thể là phản ứng bù đắp nhất thời của cơ thể, nhưng cũng có khi là dấu hiệu bệnh tim nghiêm trọng.
- Người bị bệnh tim mạch, phải theo dõi mật thiết và xử lý điều trị y tế càng sớm càng tốt.
|
| Tốc độ hô hấp |
Người lớn:12-20 lần/phút |
- Ảnh hưởng của bệnh tật và thuốc men: Sốt, nhiễm trùng, viêm nhiễm, ngất lịm, tăng áp lực não (như u não, xuất huyết não v.v...), sử dụng thuốc kích thích, dùng thuốc an thần, thuốc gây mê v.v... đều có thể ảnh hưởng đến hô hấp.
- Chú ý và ghi chép lại số lần, độ sâu, độ khó trong hô hấp, giọng nói và sắc mặt của người bệnh, kiểm tra đường thở có thông suốt hay không, có vật lạ cản trở không, có dịch đờm tắc nghẽn ảnh hưởng đến hô hấp hay không, có thể nâng cao đầu giường để hỗ trợ hút đờm càng sớm càng tốt.
- Nếu bạn cảm thấy thở gấp (khó thở) và tiếng thở bất thường, hãy đến Bệnh viện xử lý.
|
| Huyết áp |
Người lớn: Huyết áp:tâm thu < 120 mmHg;
huyết áp tâm trương＜80mmHg |
- Phải theo dõi huyết áp trước khi dùng thuốc giảm huyết áp hoặc tim mạch, huyết áp tâm thu dưới 90mmHg và huyết áp tâm trương dưới 50mmHg thì phải đánh điều chỉnh dùng thuốc.
- Nếu huyết áp quá thấp, có nguy cơ ngất lịm, cần theo dõi chặt chẽ và điều trị càng sớm càng tốt.
- Huyết áp tâm thu 120∼139mmHg / huyết áp tâm trương 80∼89mmHg là giai đoạn đầu huyết áp cao, bạn nên thảo luận với bác sĩ về việc cải thiện chế độ ăn uống và hình thái sinh hoạt.
- Huyết áp quá cao có nguy cơ mắc bệnh tim mạch, cần theo dõi chặt chẽ và điều trị càng sớm càng tốt.
|
| Nồng độ oxy trong máu |
Người lớn: 95~100 %
Người bệnh bị bệnh tắc phổi mãn tính: 88~92% |
Nếu oxy máu <90% là bất thường, điều trị như sau:
- Quan sát trạng thái ý thức của người bệnh (lú lẫn, bồn chồn hoặc buồn ngủ), số lần hô hấp và hình thái hô hấp.
- Cho thở oxy, và nâng cao đầu giường 45-60 độ.
- Kiểm tra đường hô hấp có tắc nghẽn không, và hỗ trợ hút đờm nếu cần thiết.
- Nếu oxy trong máu vẫn tiếp tục hạ thấp hoặc tình trạng ý thức tiếp tục xấu đi, ngay lập tức đưa đến Bệnh viện điều trị.
- Giá trị oxy trong máu của mỗi người khác nhau, thông thường lượng oxy trong máu khi không có triệu chứng có thể đo được chỉ là giá trị tham khảo.
|
※ Hiệu chỉnh định kỳ nhiệt kế, huyết áp kế, máy đo nồng đô oxy máu.
※ Nếu có dấu hiệu sự sống bất thường, vui lòng mau chóng liên lạc với nhân viên hộ lý tại nhà để được tư vấn hoặc đưa về Phòng cấp cứu để xử lý.
Thông tin trên tham khảo Sở Sức khỏe Toàn dân – Bộ Phúc lợi Y tế
～諮詢電話～ |
│奇美醫院│電話：(06)281-2811轉53049
│柳營奇美│電話：(06)622-6999轉77136
│佳里奇美│電話：(06)726-3333轉36060
│奇美醫院│
電話：(06)281-2811轉53049
│柳營奇美│
電話：(06)622-6999轉77136
│佳里奇美│
電話：(06)726-3333轉36060
|